“Wat is een hondenpuzzel, en waarom moet ik gaan puzzelen met mijn hond?” Als ik een euro zou krijgen voor iedere keer dat iemand me dat gevraagd heeft…
Puzzelen, hersenwerken, intelligentiespel… Het zijn allemaal termen die steeds vaker voorbij komen bij hondenliefhebbers. Als je niet weet wat het zijn, kun je je er misschien geen voorstelling van maken. Misschien haal je, net als ik destijds, de termen zelfs nog weleens door elkaar.
Ondertussen heb ik, net als vele andere hondenliefhebbers, zelf ondervonden hoe waardevol puzzelen met je hond kan zijn. Het is heel laagdrempelig en je doet je hond en jezelf er een groot plezier mee. Maar dat niet alleen, want puzzelen met je hond brengt ook nog eens belangrijke welzijnsvoordelen met zich mee.
Ik neem je mee in de wereld van hondenpuzzels, waarom je samen puzzelen eens zou moeten proberen en de voordelen ervan. Lees mee en ontdek hoe puzzelen kan bijdragen aan het welzijn van jouw hond.
Inhoudsopgave
Gevolgen van intelligentie
Honden zijn intelligente dieren, daar zijn we het allemaal over eens. Ze kunnen een wildspoor van enkele dagen oud vinden en volgen, feilloos de weg naar huis vinden en lijken onze stemming aan te voelen. Er zijn zelfs honden die kunnen tellen!
Intelligente dieren, zoals mensen, dolfijnen, en ook honden, hebben behoefte aan mentale uitdaging. Dat brein zit er niet voor niets! Dat is er gegroeid omdat intelligentie nodig was voor het voortbestaan van de soort. Die intelligentie van onze honden is er nog steeds, maar wordt niet altijd gebruikt. En dat is zonde, want onze honden kunnen zo ontzettend veel, en hebben veel behoefte aan die mentale uitdaging.
Dieren bij wie niet voldoende in deze behoefte wordt voorzien gaan zich vervelen, met bijvoorbeeld stereotiep gedrag als gevolg . Denk maar eens aan sommige roofdieren in een dierentuin die dwangmatig rondjes lopen in hun verblijf.
Verveling kan ook bij onze honden leiden tot serieuze gedragsproblemen. Probleemgedrag zoals slopen, overdreven druk zijn en blaffen naar voorbijgangers kunnen te maken hebben met verveling. Het is dus in ieders belang om in de behoefte voor mentale uitdaging te voorzien. Hondenpuzzels kunnen daarbij helpen.
Ook allerlei ongewenst gedrag, zoals slopen, overdreven druk zijn en blaffen naar voorbijgangers kunnen te maken hebben met verveling. Het is dus in ieders belang om in de behoefte voor mentale uitdaging te voorzien.
Net als bij mensen, kan verveling ook bij onze honden leiden tot serieuze gedragsproblemen. Puzzelen met je hond kan helpen deze te voorkomen.
Mentale uitdaging van je hond
Er zijn veel manieren om je hond mentaal uit te dagen en in zijn behoefte aan uitdaging te voorzien. Jachttraining voor jachthonden bijvoorbeeld, want daar zijn zij voor gefokt en in gespecialiseerd. Zij halen daar vaak veel voldoening uit. Voor de meeste border collies zou schapen drijven de ultieme uitdaging zijn, en ook daar kun je in Nederland workshops voor volgen.
Helaas zijn zulke activiteiten zijn niet voor iedere eigenaar weggelegd, en dat is oké. Want wat alle honden met elkaar gemeen hebben, is dat ze allemaal een uitstekende neus hebben, en die neus kunnen ze gebruiken om mee te puzzelen.
Puzzelen? hoor ik je vragen. Ja, puzzelen! Honden kunnen dat ook, en ook veel andere dieren kunnen het leren of doen het van nature al. Er zijn zelfs puzzels voor katten, knaagdieren en vogels. Op YouTube zijn daarvan vele voorbeelden te vinden, zoek ze maar eens op.
Sommige mensen denken bij het woord hondenpuzzel aan een legpuzzel met een foto van een schattige puppy erop, maar dat is natuurlijk niet waar we het hier over hebben.
Maar wat is een hondenpuzzel dan wél, en waarom zou je eigenlijk gaan puzzelen met je hond?
Wat is een hondenpuzzel?
Snuffelt jouw hond ook weleens eindeloos aan een doodgewone graspol?
Waar de meeste mensen de wereld in eerste instantie door hun ogen beleven, doet een hond dat vooral door zijn neus. Daarmee kan hij ongelooflijk goed ruiken. Veel beter dan wij, en wij kunnen ons eigenlijk niet eens een voorstelling maken van hoe onze harige vriendjes de wereld beleven met zoveel geuren om ons heen. Die saai uitziende graspol is voor hem een spannend verhaal dat hem vertelt wie daar geweest is, of het mannetjes of vrouwtjes waren, in welke levensfase ze zaten en nog veel meer.
Leren door ervaring
Heb jij dat ook weleens gezien bij jouw hond? Dat hij ergens obsessief bleef snuffelen, bijvoorbeeld naast een kast? Als je dan ging kijken bleek iets lekkers onder de kast te zijn gerold waar hij niet bij kon. Hij haalt dan (niet letterlijk gelukkig!) al zijn trucjes uit de kast om dat brokje te bemachtigen, van zijn neus er zo ver mogelijk onder duwen tot graven en met zijn poten onder de kast door maaien.
De meeste kasten geven niet mee, en hij zal onze hulp nodig hebben om het brokje te pakken te krijgen. Maar als hij een manier vindt om zelf het brokje te pakken, zal hij die manier de volgende keer ook toepassen. Hij heeft een probleem (want iets lekkers dat je wel kan ruiken maar niet kan pakken is voor de meeste honden wel degelijk een probleem!) opgelost en is trots op zichzelf.
Een hondenpuzzel – ook wel een intelligentiespel genoemd – is een object dat speciaal gemaakt is om je hond voor dit soort problemen te stellen en hem de mogelijkheid biedt om die zelf op te lossen.
Het daagt de hond uit, omdat hij het voertje dat erin verstopt zit wel kan ruiken, maar om het te pakken moet hij iets doen met de puzzel. Dit kan zijn het opzij schuiven van een schuifje, het openen van een klepje of het oppakken van een deksel, of misschien wel iets heel anders.
Er zijn heel veel verschillende hondenpuzzels op de markt, en allemaal bieden ze één of meer ‘problemen’ voor de hond om op te lossen. Iedere puzzel heeft een andere samenstelling en zorgt voor nieuwe inzichten bij de hond.
Het verschil tussen puzzelen en hersenwerken
Je kan je hond ook op een soortgelijke manier uitdagen door voertjes in, onder of tussen verschillende objecten te verstoppen. Dit kunnen spullen zijn die gewoon bij je in de kast liggen, zoals een handdoek, een tuinslang of bloempotten. Spelletjes doen met spullen die eigenlijk een andere functie hebben, noemen we hersenwerken. Met een beetje fantasie kun je bijna alles wel gebruiken voor hersenwerk, wat voor heel veel afwisseling zorgt. Zelfs een lege wc-rol kan gebruikt worden bij hersenwerk. Het hoeft dus niets te kosten!
Puzzelen doe je met een vaste puzzel (of intelligentiespel) die gemaakt is voor dat doeleinde. De hond moet eerst de benodigde technieken leren om de puzzel op te kunnen lossen, en dat moet stap voor stap gebeuren.
Bij hersenwerken gebruik je veel verschillende materialen die je vaak al gewoon in huis hebt, of die gemakkelijk te verkrijgen zijn. Ze zijn niet speciaal als puzzels gemaakt en kan echt van alles zijn.
De hond hoeft voor hersenwerk niet eerst technieken te leren, zoals bij puzzelen wel het geval is. Hij wordt meer vrijgelaten om zelf verschillende technieken te proberen en op die manier creatief te gaan nadenken.
In dit overzichtje wordt het verschil tussen een hondenpuzzel en een hersenwerk je kort samengevat:
Hondenpuzzel
- is speciaal ontworpen en gemaakt als hondenpuzzel
- de hond moet benodigde de technieken aanleren
Hersenwerk
- zelf gemaakt van materialen die voor een andere functie gemaakt zijn
- de hond mag vrij ontdekken en experimenteren
Beiden zijn erg waardevol, maar om het niet te verwarrend te maken concentreren we ons in dit artikel op puzzelen.
Je zal maar een Mechelse herder zijn die rust moet houden
Dat valt niet mee!
Ghost is pas geopereerd aan zijn knie. Hij mag maar heel weinig lopen en nog helemaal niet rennen. Dat is moeilijk voor hem, want hij heeft veel energie en wil altijd bezig zijn.
Puzzelen is een uitkomst voor hem. Hij kan liggend puzzelen en wordt moe van de concentratie die puzzelen vergt. Wij puzzelen momenteel dagelijks!
Waarom is puzzelen nuttig? 7 belangrijke redenen!
Puzzelen is enorm waardevol voor hond en eigenaar. Er zitten veel voordelen aan, en de eerste hebben we zojuist al kort besproken. De belangrijkste voordelen zijn:
- Een hondenpuzzel zorgt voor mentale uitdaging
- Concentratie werkt vermoeiend
- Samenwerking versterkt onderlinge band
- Puzzelen vergroot zelfvertrouwen
- Een hondenpuzzel werkt ontspannend
- Puzzelen kan altijd en overal
- Puzzelen met je hond is leuk!
Mentale uitdaging
Zoals we aan het begin van dit artikel al zagen, is het belangrijk om onze honden voldoende mentale uitdaging te geven. Puzzelen is daar bij uitstek geschikt voor, omdat je het ongeacht de omstandigheden kan doen.
De hond wordt moe
Als wij moeten studeren voor een examen, een lezing volgen of een goede documentaire kijken, moeten wij ons concentreren. Dat kost veel energie. Hetzelfde geldt voor honden. Nadenken en leren vergt veel concentratie en dus energie. Ze worden er moe van. Puzzelen zorgt er dan ook voor dat de hond rustiger blijft en meer kan slapen.
Tip!
Heeft je hond bench rust nodig, of wordt hij te oud voor urenlange wandelingen?
Ga iedere dag een kwartiertje met hem puzzelen zodat hij zich niet gaat vervelen. Je doet hem (en jezelf) er een enorm plezier mee!
De band tussen hond en baas wordt sterker
Puzzelen is ook een manier om de band met je hond te versterken. Je laat een hond nooit alleen een hondenpuzzel doen, dat doe je altijd samen. Honden werken graag met mensen, en we voorzien hiermee dus ook in die behoefte.
De hond krijgt meer zelfvertrouwen
Ook voor honden die niet lekker in hun vel zitten kan puzzelen een uitkomst zijn. Bange en onzekere honden krijgen, doordat ze succes hebben met hondenpuzzels, meer zelfvertrouwen. Een hond met verlatingsangst kan daardoor minder angstig worden (maar puzzelen alleen lost dat probleem niet op!), en honden die erg aan een roedelgenoot hangen leren dat ze hun maatje niet voor alles nodig hebben en ook zelf iets kunnen. Ze worden zelfstandiger en zekerder van zichzelf.
Puzzelen werkt ontspannend
Honden beleven de wereld voornamelijk via hun neus. Het werkt ontspannend voor ze om die te gebruiken: snuffelen maakt endorfine en dopamine aan in het hondenlichaam. Gespannen en gestresste honden hebben veel baat bij snuffelen. Tijdens het puzzelen ruiken ze steeds aan de puzzel om het voertje te lokaliseren, en helpen zichzelf op die manier te ontspannen.
Ook andere vormen van neuswerk hebben deze uitwerking op je hond. Lees er meer over in dit artikel over de voordelen van neuswerk.
Slecht weer is geen factor
Voor eigenaars is puzzelen met hun hond ook erg waardevol. Als je vandaag eigenlijk minder tijd hebt voor een lange wandeling, of je hebt geen zin om in slecht weer ver te lopen, doe dan een kleiner rondje en ga daarna een kwartiertje met je hond puzzelen. Want puzzelen hoeft echt niet lang! Voor de meeste honden is een puzzelsessie van 15 tot 20 minuten voldoende.
Puzzelen is leuk!
Maar bovenal is puzzelen met je hond natuurlijk hartstikke leuk! Je werkt samen met je hond, laat hem zien wat hij moet doen en ziet het hem zelf leren en doen. Je hond is blij en zelfvoldaan, en dat werkt aanstekelijk.
Zoals je ziet, zijn er redenen genoeg om te gaan puzzelen met je hond.
Inderdaad heel nuttig en leuk, denk je misschien, maar mijn hond heeft dat nog nooit gedaan…. Dat maakt niets uit, iedere hond kan puzzelen.
Kan mijn hond ook puzzelen?
Het antwoord is kort maar krachtig: ja! Iedere hond kan puzzelen. Ze doen het van nature. Honden gebruiken hun neus om iets eetbaars te vinden en kunnen er soms niet direct bij. Ze moeten dan een manier vinden om dat eten toch te pakken te krijgen. In feite is dat ook puzzelen.
Daarom kunnen alle honden, of het nu een pup, senior, waakhond of schoothondje is, leren puzzelen.
Er zijn puzzels die speciaal voor beginners zijn (bekijk daarvoor ook het overzicht van puzzels voor puppy’s en beginners), maar ook moeilijke exemplaren die uitsluitend geschikt zijn voor de doorgewinterde puzzelaar. Er is enorm veel variatie mogelijk, en dat zorgt dat iedere puzzelsessie weer leuk en uitdagend is.
Bekijk de Diana (die met de oranje schuif)en de Dog Worker (bron beide foto’s: Bol) op de afbeeldingen eens. Welke van deze twee hondenpuzzels zal moeilijker zijn, en waarom?
Wat heb ik nodig om te puzzelen?
In eerste instantie natuurlijk een hondenpuzzel en je hond. Daarnaast heb je een beloning nodig, het liefst in de vorm van iets lekkers. Een anti-slip mat is aan te raden, zodat zowel de puzzel als de hond niet wegglijdt.
Afhankelijk van het formaat van de hond kan ook een verhoging gebruikt worden om de puzzel op te zetten, bijvoorbeeld een krukje of krat. Voor mijn eigen Ghost bijvoorbeeld is het fijn om de puzzels wat hoger te zetten zodat hij er beter bij kan. Bovendien voorkom ik op die manier dat hij met zijn poten werkt, want dat heb ik liever niet.
Mogen de kinderen met de hond puzzelen?
“Mag ik ook eens?” willen kinderen weten wanneer ze hun ouders iets leuks met een huisdier zien doen. Veel kinderen willen een taak in de verzorging van hun harige vriendje, maar ermee wandelen is in veel gevallen niet mogelijk, en ze samen laten spelen gaat soms te wild en ongecontroleerd. Met hondenpuzzels kan het echter wél.
Mits er altijd een volwassene bij is om toezicht te houden en te zorgen dat alles in goede banen geleid wordt, kunnen ook kinderen puzzelen met hun hond. Niet alleen is het leuk, maar de kinderen leren zo ook samenwerken met hun hond en bouwen er een sterke band mee op. Misschien willen ze zelfs wel lessen gaan volgen op de hondenschool om wat meer met hun honden te gaan doen! Er zijn hondenscholen waarbij je je kinderen mee mag nemen naar de les, en soms worden de lessen zelfs speciaal aan kinderen gegeven. Hartstikke leuk en leerzaam!
Top! Nu weet ik waarom ik moet puzzelen met mijn hond. Waar vind ik een hondenpuzzel?
De meeste dierenspeciaalzaken hebben wel een klein assortiment hondenpuzzels in hun winkel liggen, maar er zijn ook talloze webshops waar het aanbod vaak een stuk ruimer is. Hierbij kun je natuurlijk denken aan Bol (link in het kader hieronder), maar ook Medpets en Brekz hebben een mooi assortiment aan leuke hondenpuzzels.
Hondenpuzzels kopen of vergelijken?
Bekijk honderden verschillende hondenpuzzels op bolBoeken
Met deze boeken krijg je enorm veel kennis en tips aangereikt om je hond zijn hele leven mentaal en fysiek in balans te houden. Uitstekende boeken met duidelijke foto’s, die echt de moeite waard zijn om bij de hand te hebben.
Conclusie
Nu weet je wat een hondenpuzzel is, en wat het verschil is met hersenwerken. Maar vooral heb je geleerd waarom puzzelen met je hond zo nuttig is. Er zijn 7 belangrijke welzijnsvoordelen voor je hond, namelijk:
- Een hondenpuzzel zorgt voor mentale uitdaging
- Concentratie werkt vermoeiend
- Samenwerking versterkt onderlinge band
- Puzzelen vergroot zelfvertrouwen
- Een hondenpuzzel werkt ontspannend
- Puzzelen kan altijd en overal
- Puzzelen met je hond is leuk!
Natuurlijk wil je nu direct aan het puzzelen slaan met je beste vriendje! Bekijk hier onze top 10 beste hondenpuzzels, of zoek er zelf eentje uit via de knop hieronder.
Vond je dit een goed artikel? Bekijk dan ook eens mijn blog voor meer artikelen. Heb je nog tips of ervaringen die je wil delen? Laat het me weten in de reacties!
