Wist je dat honden niet alleen behoefte hebben aan fysieke beweging, maar ook aan mentale uitdaging? Puzzelen met je hond is een geweldige manier om je hond mentaal te stimuleren, verveling tegen te gaan en jullie band te versterken. Het mooiste eraan is dat iedere hond het kan! Of hij nou een senior is die niet meer goed ter been is, of een pup vol energie: iedere hond kan het, en iedere hond heeft er baat bij!
In deze complete gids ontdek je alles wat je moet weten over puzzelen met je hond: van de verschillende soorten hondenpuzzels tot tips om ermee aan de slag te gaan.
Klaar om de hersenen van jouw hond eens flink aan het werk te zetten? Duik dan in deze complete gids en ontdek de leukste, slimste én meest verrassende manieren om samen met je hond te puzzelen.
Inhoudsopgave
Wat is een hondenpuzzel?
Hondenpuzzels zijn objecten die gemaakt zijn om honden uit te dagen problemen op te lossen. Er zitten vaak meerdere verstopplekjes in waar je lekkers in kan verstoppen, en de hond moet bedenken op welke manieren hij dat lekkers uit de puzzel krijgt. Je oefent deze manieren weliswaar met hem, maar uiteindelijk zal hij zelf de juiste technieken moeten toepassen. Hoe meer verschillende technieken nodig zijn om het lekkers te bemachtigen, hoe moeilijker de hondenpuzzel, en hoe meer je hond mentaal uitgedaagd wordt.
Hondenpuzzels worden ook vaak intelligentiespellen genoemd. Ook de term “hersenwerkjes” zul je regelmatig tegenkomen, maar hersenwerkjes en hondenpuzzels zijn niet hetzelfde. Verderop in dit artikel vind je meer informatie over hersenwerken.
Waarom puzzelen met je hond?
Behalve dat het erg leuk is om te doen (héééél erg leuk zelfs!), zitten er nog meer voordelen aan puzzelen met je hond. Puzzelen heeft namelijk direct en indirect invloed op het welzijn. Dat van je hond én dat van jou!
Door te puzzelen:
- stimuleer je je hond mentaal
- vergroot je probleemoplossend vermogen
- voorkom je verveling en probleemgedrag
- versterk je jullie onderlinge band
Dit zijn vier belangrijke voordelen, maar er zijn er nog meer! Ontdek welke dat zijn en waarom puzzelen zo belangrijk kan zijn voor je hond in het artikel over de welzijnsvoordelen van puzzelen met je hond.
Hondenpuzzels van verschillende niveaus
Er zijn veel verschillende hondenpuzzels op de markt, en allemaal zijn ze weer nét ietsje anders dan de rest. Toch zijn er een paar gemeenschappelijke factoren, en die bepalen tot welke moeilijkheidsgraad – ook wel niveau of level genoemd – een hondenpuzzel behoort.
Er worden doorgaans 4 niveaus onderscheiden, hoewel dat per merk kan verschillen. Niveau 1 is het makkelijkst en niveau 4 het moeilijkst.
Hondenpuzzels van niveau 1 zijn simpel van opzet. De hond heeft meestal maar één enkele techniek nodig om al het lekkers te pakken te krijgen (soms 2). Volgende niveaus bieden telkens wat meer uitdaging, en enkele van de moeilijkste zijn échte hersenkrakers!
Snuffelkleden en snuffelmatten
Snuffelkleden – ook wel snuffelmatten – zijn eigenlijk ook hondenpuzzels, maar in tegenstelling tot de “echte” hondenpuzzels, zijn snuffelkleden gemaakt van textiel. Ze zijn daardoor zacht en flexibel. Sommige honden geven daar de voorkeur aan, maar ook voor de afwisseling zijn ze erg leuk.
Omdat snuffelkleden zacht zijn en vaak voor puppy’s worden gebruikt, wordt vaak aangenomen dat ze altijd gemakkelijk zijn. Niets is minder waar! Ook snuffelkleden hebben makkelijke en moeilijkere elementen, net als “gewone” hondenpuzzels. Koop daarom niet meteen de eerste de beste, maar vergelijk er een paar met elkaar. Welke biedt de meeste verstopplekjes? Zijn er meerdere technieken nodig om al het lekkers te kunnen vinden?
Hoe kies je de juiste puzzel voor jouw hond?
Welke hondenpuzzel het meest geschikt is voor jouw hond, hangt af van een aantal factoren.
- Leeftijd en ervaring
- Type hond
Leeftijd en ervaring
Heb je een puppy of een hond zonder puzzelervaring? Dan begin je altijd met een hondenpuzzel van niveau 1. Dat hoeft niet altijd een heel eenvoudig exemplaar te zijn, want veel puzzels van een hogere moeilijkheidsgraad kunnen vereenvoudigd worden zodat ze ook geschikt zijn voor puppy’s en beginners.
Voor honden met een beetje puzzelervaring, kun je een hondenpuzzel van level 2 proberen. Ook hier geldt, dat veel intelligentiespellen met een hogere moeilijkheidsgraad makkelijker gemaakt kunnen worden door alleen de makkelijkere elementen te gebruiken.
Honden die al veel ervaring hebben, zijn klaar voor hondenpuzzels van moeilijkheidsgraad 3, en als je echt een gevorderde hond hebt, kun je de hoogste moeilijkheidsgraad proberen.
Welk puzzelniveau je hond ook heeft, zorg ervoor dat je frustratie vermijdt door niet teveel van hem te verwachten. Lukt iets hem niet en raakt je hond gefrustreerd? Doe dan een stapje terug en maak de puzzel makkelijker.
Type hond
Niet iedere hondenpuzzel is geschikt voor alle honden, zelfs niet als jouw hond een expert is. Honden met een dikke of stompe neus kunnen vaak niet goed bij alle onderdelen komen. Ook zijn sommige puzzels niet geschikt voor grote honden, gewoon omdat ze heel klein of te licht zijn.
Heb jij een grote hond, of een hond met een brede snuit? Gelukkig zijn er ook voor jóuw hond leuke hondenpuzzels te vinden. Bekijk het artikel over hondenpuzzels voor grote honden maar eens!
Hoe leer je een hondenpuzzel aan?
Iedere hondenpuzzel is anders en vraagt een eigen manier van aanleren. Er bestaan honderden – zo niet duizenden – verschillende hondenpuzzels, en om de werkwijze voor iedere puzzel hier te laten zien, is wat ambitieus. Gelukkig zijn er ook veel overeenkomsten, zodat we een overkoepelend stappenplan kunnen maken voor het aanleren van de meeste hondenpuzzels.
Stappenplan hondenpuzzel aanleren
Eigenlijk ziet de basis er voor iedere hondenpuzzel zo uit:
- Zet de hondenpuzzel op de grond en laat je hond er kennis mee maken
- Selecteer één soort puzzelelement (bijv. pionnen, schuifjes, etc.) dat je wil aanleren, en laat de rest even buiten beschouwing
- Maak het element zo gemakkelijk mogelijk voor je hond
- Wanneer je hond altijd, vanuit iedere hoek, weet hoe hij het lekkers te pakken kan krijgen, maak je datzelfde element een klein beetje moeilijker
- Herhaal met ieder afzonderlijk element
- Als de hond alle elementen afzonderlijk kent, kun je ze gaan combineren. Hou het ook nu aan het begin zo simpel mogelijk, en bouw langzaam op
Raakt je hond gefrustreerd? Doe dan onmiddellijk een stapje terug en maak het makkelijker. Zorg dat je hond succes heeft, zodat puzzelen met je hond leuk blijft voor jullie allebei!
Tips & tricks
Ik heb een paar handige tips en tricks die ik graag met je wil delen.
- Laat je hond nooit alleen met een hondenpuzzel! Puzzelen is iets wat je samen doet. Bovendien kan je hond erop gaan kauwen, en dat kan gevaarlijk zijn
- Leer je hond een start- en eindsignaal aan, zodat het duidelijk is wanneer jullie gaan puzzelen, en wanneer het klaar is
- Gebruik hondenpuzzels in plaats van een voerbak. Dat maakt zijn maaltijd voor de hond veel leuker! Bovendien voorkomt het schrokken
- Heb je meerdere honden? Puzzel dan één voor één met ze om concurrentie en stress te voorkomen
- Gebruik lekkere snacks zodat je hond zijn motivatie niet verliest
- Laat je hond rustig puzzelen en leid hem niet af door aan hem te zitten of tegen hem te praten, tenzij dat nodig is
- Vindt je hond een hondenpuzzel niet meer zo interessant? Wissel vaker van puzzel en gebruik puzzels waar hij op uitgekeken is een tijdje niet. Na een paar maanden is vindt je hond hem waarschijnlijk weer leuk
- Puzzel op een rustige plek, zodat je hond zich goed kan concentreren
- Heeft je hond moeite met het vastpakken van bepaalde onderdelen? Kijk dan of het mogelijk is om er een touwtje aan te maken, zoals op de afbeelding hieronder
Inspiratie en ideeën
In deze blogartikelen vind je veel inspiratie en informatie over allerlei verschillende hondenpuzzels. Ook kun je de categoriepagina bezoeken voor nog meer meer blogartikelen vol leuke weetjes, ervaringen, aanbevelingen en tips.
Zelf hondenpuzzels maken
Hondenpuzzels die je zelf maakt van allerlei materialen, zijn hersenwerkjes. Hersenwerkjes zijn ontzettend leuk om te bedenken en te maken, en hoeven helemaal niet duur te zijn. Met genoeg fantasie kun je er een heleboel bedenken met materialen die je al in huis hebt!
Deze boeken bieden talloze ideeën voor leuke en veelzijdige hersenwerkjes.
FAQ – Veelgestelde vragen over hondenpuzzels
Als een hond onbenullig omgaat met een hondenpuzzel, komt dat vaak voort uit frustratie. De hond heeft zich de benodigde technieken nog niet meester gemaakt en heeft meer oefening nodig. Maar de puzzel makkelijker en laat hem oefenen tot hij de techniek beheerst, voordat je de hondenpuzzel weer moeilijker maakt. Puzzelen met je hond moet voor beide partijen fijn en ontspannend zijn!
Een kwartiertje per sessie is voldoende om je hond mentaal uit te dagen. Langer is niet nodig, zijn hoofd raakt dan te vol en dan lukt puzzelen vaak niet meer zo goed, met frustratie tot gevolg.
Sommige honden gaan ruw gedrag vertonen wanneer het ze niet lukt om een puzzel op te lossen. Ze gaan dan bijvoorbeeld wild krabben met hun poten, duwen de hondenpuzzel om, of gaan ermee gooien.
Andere honden verliezen interesse en lopen weg.
Mijn honden vragen om mijn hulp. Ze doen dan een stapje terug van de puzzel en kijken me aan.
In al deze gevallen is het belangrijk om het makkelijker te maken voor de hond. Laat hem zien hoe het moet, en zorg dat de puzzel makkelijker is wanneer hij het weer zelf probeert. Beëindig de sessie pas als de hond succes heeft behaald!
Nee. Wandelingen zijn belangrijk voor een hond. Niet alleen vanwege de fysieke beweging, maar ook omdat hij – juist dán – indrukken kan opdoen van zijn omgeving en kan verwerken. Een dagelijkse wandeling van een uur of meer kan zelfs gedragsproblemen verminderen (Sergi & Panizzolo, 2019).
Evengoed is af en toe een dag zonder wandeling (wél af en toe eruit om de behoeften te doen natuurlijk!) niet slecht voor je hond. Er zijn dagen dat het weer het niet toelaat, dat je weinig tijd hebt, of dat jij of je hond fysiek niet in staat zijn langere wandelingen te maken. Dan kun je andere leuke dingen met hem doen, zodat jullie toch even quality time samen hebben, en de hond toch fysiek en/of mentaal uitgedaagd wordt, bijvoorbeeld door te puzzelen met je hond.
Leuk nieuws!
Binnenkort komt Dogventures.nl’s nieuwsbrief uit. Hou de website in de gaten zodat je hem kan scoren!
Meer inspiratie
Heb jij het puzzelvirus ook te pakken? Superleuk! Voor zowel je hond als jezelf!
De blogartikelen op deze pagina vormen maar een deel van de artikelen over puzzelen met je hond. Op de categoriepagina vind je alle artikelen, zodat je nog even door kan met lezen en inspiratie opdoen.
Ben je geïnteresseerd in andere avonturen die je binnenshuis met je hond kan beleven? Bekijk dan ook eens de artikelen over detectiewerk (ik waarschuw je: detectie is ook mega-verslavend! ;-)).