Wat is detectiewerk met een hond? En wat is speuren? Weet jij het verschil? En waar wordt detectiewerk voor gebruikt?
Misschien heb je weleens een jager door de velden zien lopen met een hond die een spoor volgt, of heb je op het vliegveld gezien hoe een hond bagage aandachtig besnuffelt. Mensen noemen beide vaak speurhonden, maar in feite is maar één van de honden in deze voorbeelden aan het speuren. De andere doet detectiewerk. In beide gevallen gebruikt de hond zijn neus, maar speuren en detectie zijn toch heel verschillend.
In dit blogartikel wordt uitgelegd wat nou eigenlijk detectiewerk met een hond is, en wat het verschil tussen detectiewerk en speuren is. Ook komen de verschillende praktijktoepassingen van detectie met honden aan bod (en die zijn heel gaaf, al zeg ik het zelf). Wil je meer weten over detectie? Dan ben je op de juiste plek!
(Uitgelichte afbeelding: Freepik)
Inhoudsopgave
Het verschil tussen speuren en detectie
De begrippen “detectie” en “speuren” worden vaak door elkaar gebruikt. Toch zijn het verschillende dingen. Laten we even kort bepalen wat detectie met honden nou eigenlijk is.
Laten we even het voorbeeld van de jager met zijn hond, en de hond op het vliegveld uit de inleiding erbij nemen.
De jachthond die een spoor volgt, is aan het speuren. Hij heeft een bepaalde geur in zijn neus, bijvoorbeeld dat van een ree. Die ree heeft over de velden en door het bos gerend, en heeft daarbij een geurspoor achtergelaten. De hond volgt dit geurspoor en leidt uiteindelijk de jager naar zijn prooi. Het gaat hier dus om een spoor dat gevolgd wordt.
De hond die aan bagage snuffelt bij de douane op het vliegveld is bezig met detectiewerk. Deze hond is getraind om een bepaalde geur op te sporen en het duidelijk aan te geven wanneer hij de bron ervan gevonden heeft. Hij volgt dus geen geurspoor, maar gaat systematisch op zoek naar de hem bekende geur.
Wanneer je het speeltje van je hond ergens in huis of in de tuin verstopt (iets wat de meeste honden geweldig leuk vinden) en je laat hem zoeken, is hij dus bezig met detectiewerk en niet met speuren. Hij volgt geen spoor, maar is op zoek naar de specifieke geur van zijn speeltje.
Waarvoor wordt detectie gebruikt? Enkele praktische toepassingen
Detectie voor het echie
Detectie kent vele toepassingen, bijvoorbeeld:
- Verboden middelen zoeken, bijvoorbeeld bij de douane. Je hebt het misschien weleens gezien op een vliegveld
- Zoeken naar levende slachtoffers onder puin of sneeuw, wat we vaak op tv zien na een ramp
- Zoeken naar bepaalde stoffen in de grond. Zo zijn er bijvoorbeeld honden die een waterbron onder de grond kunnen detecteren
- Zoeken naar lijken. Deze honden kunnen zelfs lijken vinden die onder water liggen
- Detecteren van ziektes, bijvoorbeeld diabetes en bepaalde vormen van kanker. Deze kunnen door middel van honden eerder opgespoord worden dan door artsen, waardoor levensreddende behandeling mogelijk is. Hoe gaaf is dat?
- Zoeken naar levensmiddelen, zoals truffels. De hond in de header van dit artikel is gespecialiseerd in het zoeken naar truffels, die in de keuken van een lokaal restaurant gebruikt worden. Ook de aanwezigheid van bijvoorbeeld pinda’s in voedingsmiddelen kan door middel van detectiehonden aangetoond worden. Zo kunnen zij indirect het leven redden van iemand met een pinda-allergie!
- Zoeken naar explosieven
Dit zijn enkele voorbeelden. Er zijn vele toepassingen voor detectie met je hond, en er worden er steeds meer ontwikkeld. Zo zijn er nu ook honden die bedwantsen kunnen vinden, waardoor een plaag mogelijk voorkomen wordt.
Alles wat een detectiehond vindt is een geur. Hij is zich er niet van bewust dat de bron van die geur een bom is, of een vreselijke ziekte. De hond wordt beloond wanneer hij de aanwezigheid van de geur die zijn begeleider wil dat hij vindt, aangeeft. Doordat hij beloond wordt, wil de hond graag deze geur vinden, ongeacht wat die geur is.
Hierboven worden allemaal toepassingen beschreven die voor ons mensen van belang zijn en waar heel professioneel voor getraind wordt, maar de conclusie hier is dat een hond getraind kan worden om allerlei geuren te vinden, ook voor jou. Het is dus ook heel goed mogelijk (en vooral ook heel gaaf om eens te proberen!) om hobbymatig detectie met je hond te doen. En dat hoeft echt niet zo gewichtig te zijn als het vinden van explosieven, ziektes of verboden middelen. Het kan ook gewoon een potje kruiden uit je keukenkastje zijn!
Detectie voor de hobby
Hobbymatig detectiewerk doen met honden wordt steeds populairder, en dat is niet voor niets! Het is niet alleen is het heel gaaf om te zien wat jouw hond allemaal kan met die neus van hem. Het versterkt ook jullie band, ontspant je hond en komt tegemoet aan de behoefte van je hond om te snuffelen. Hierover later meer. Detectiewerk met je hond is echt de moeite waard om het eens te proberen, geloof me.
Er zijn best veel hondenscholen die detectiecursussen aanbieden. De vraag naar zulke cursussen is echter vaak groter dan het aanbod, en het kan zijn dat je op een wachtlijst komt als je je aanmeldt voor zo’n cursus.
Bij een aantal van deze hondenscholen kun je gelukkig ook online een cursus kopen, zodat je thuis aan de slag kan. Je krijgt dan veel informatie aangereikt en bij vragen kun je rekenen op hulp van een instructeur van de hondenschool.
In het artikel over zelf starten met detectiewerk staan alvast wat oefeningen waarmee je een goede basis legt om mee verder te werken. Wil je meer leren? Dan raad ik aan goede hondenschool aan, en het verdiepen van je kennis via de boeken verderop in dit artikel.
Effecten van detectiewerk op hondengedrag
Detectiewerk is niet alleen leuk om te doen, het heeft nog meer voordelen. Neuswerk, en dus ook detectiewerk, kan ook positieve effecten hebben op de emoties, en daarmee het gedrag, van je hond. Ik zal uitleggen waarom dat zo is.
Natuurlijke behoeften
De meeste mensen beleven de wereld voornamelijk met hun ogen. Wij halen de meeste informatie uit wat wij zien. Onze andere zintuigen zijn doorgaans veel minder sterk ontwikkeld. Zelf heb ik bijvoorbeeld moeite met geuren onderscheiden.
Snuffelen is een basisbehoefte van iedere hond. Detectiewerk voorziet in deze behoefte
Honden, daarentegen, hebben een heel sterk reukvermogen. Ze hebben zelfs een orgaan dat daar speciaal voor dient en dat wij niet hebben: het vomeronasaal orgaan. Honden beleven de wereld dan ook veel meer op basis van geur. Hun neus verschaft ze veel meer waardevolle informatie dan hun ogen. Het is dan ook niet zo vreemd dat ze graag snuffelen. Snuffelen is een basisbehoefte van iedere hond.
Door detectiewerk te doen wordt in deze basisbehoefte van de hond voorzien.
Snuffelen kost veel energie (denk aan de concentratie die nodig is om een specifieke geur te kunnen onderscheiden in een wereld die voornamelijk uit geuren bestaat), maar werkt ook stressverlagend door het vrijkomen van endorfinen in de hersenen.
Zelfvertrouwen
Detectietraining kent een stapsgewijze opbouw en wordt gedaan door middel van positieve beloning en zonder druk.
Je begint dus makkelijk en langzaam wordt de training moeilijker gemaakt. De hond leert eerst de juiste geur herkennen en zal eerst eenvoudige keuzes moeten gaan maken om die geur te vinden. De hond boekt succes, en daardoor groeit zijn zelfvertrouwen.
Detectiewerk is goed voor alle honden, maar voor angstige en onzekere honden valt er dus wat extra te winnen.
Onderlinge band
Niet alleen het zelfvertrouwen van de hond groeit, maar ook de onderlinge band tussen hond en begeleider.
De hond moet zelfstandig keuzes maken, maar er wordt wel als een team gewerkt. De begeleider leert heel goed naar het gedrag van zijn hond te kijken, en de hond geeft aan zijn begeleider duidelijk aan dat hij de geurbron gevonden heeft, en waar die zich bevindt.
Mijn ervaringen met detectiewerk
Ik volg met beide honden detectietraining. Vooral op Kaya is zijn de effecten goed merkbaar.
Met haar zelfvertrouwen is vanaf dag 1 al niets mis geweest, maar ze kon altijd moeilijk ontspannen tijdens wandelingen. Ze was constant bezig met wat Ghost aan het doen was, en of ik haar misschien een opdracht zou geven. Ze kon niet zelf iets bedenken om te doen.
Sinds ik detectie met haar doe, is ze veel rustiger geworden. Ze laat Ghost zijn ding doen en gaat zelf op onderzoek uit. Ze wil alles onderzoeken en is naderhand moe en ontspannen en gaat lekker slapen.
Iedere hond kan detectiewerk doen
De hond hoeft dit niet te leren, hij doet het van nature. Het enige dat hij moet leren met onze hulp, is een specifieke geur te onderscheiden en een duidelijk signaal aan zijn begeleider te geven wanneer hij die geur gevonden heeft. Gevorderde teams kunnen zelfs op meerdere geuren trainen!
In feite verfijn je gedrag dat iedere hond van nature al laat zien.
Daarom kan iedere hond detectiewerk doen. Of het nu een jonge Mechelse herder is die bommetje vol energie en werkdrift zit, een oude Labrador die last heeft van zijn gewrichten, of een angstige rescue hond. Alle honden hebben er baat bij.
Boeken over detectie
Wil je meer lezen over de hondenneus en hoe wij mensen deze in kunnen zetten? Deze boeken geven allen gedetailleerde informatie en zijn voorzien van duidelijke illustraties en foto’s.
Waar kan ik een cursus detectiewerk met mijn hond doen?
Er zijn hondenscholen die, naast hun andere cursussen, ook cursussen detectiewerk aanbieden. Daarnaast zijn er ook hondenscholen die gespecialiseerd zijn in neuswerk, waar ook detectie onder valt. Voorbeelden daarvan zijn:
- Speurhondenschool Achterhoek, Neede
- Argos Scentwork Academy, Hillegom
- Passie voor Honden, Holten
- Dog On Track, Den Haag
- Hondenschool De Gabber, Purmerend
- Kynero, Rotterdam
Op de website van de Nederlandse Speur en Detectie Bond staat een lijst met bij hen aangesloten hondenscholen, maar lang niet alle hondenscholen die cursussen in detectiewerk geven staan op die lijst. Google is your friend: met een snelle zoektocht op het internet zijn er nog veel meer te vinden.
Online cursus detectiewerk
Steeds meer hondenscholen bieden ook online cursussen detectiewerk aan, zodat je thuis aan de slag kunt. Je kan dan zelf bepalen wanneer je traint, en waar.
Heb jij een cursus detectiewerk gedaan? Hoe vond je het, en wat voor effect had het op je hond? Laat het weten in een reactie, want ik ben heel benieuwd!
Wil je meer weten over detectiewerk met je hond? In de categorie Detectiewerk vind je nog meer informatie over dit onderwerp.
(Voor het laatst geüpdate: februari 2025)
