Heb jij die filmpjes van hond Bunny ook gezien? Bunny heeft geleerd om met woorden te praten met haar begeleider. Ze doet dat door middel van praatknoppen. Bunny gebruikt er tientallen, en kan zelfs zinnen maken. Knap van haar!
Of toch niet?
De meningen zijn zeer verdeeld over de manier waarop Bunny haar praatknoppen gebruikt. Probeert ze echt iets duidelijk te maken, en begrijpt ze daadwerkelijk welke knoppen ze daarvoor in moet drukken?
Of drukt ze er maar gewoon in het wildeweg op omdat haar begeleider van haar verwacht dat ze op de knoppen drukt?
Bekijk maar eens een paar van haar filmpjes klik hier voor haar YouTube kanaal) en laat me in de reacties weten wat jij denkt. Wat vind jij van de zinnen die Bunny maakt, en zou jij ze anders interpreteren dan haar begeleider dat doet?
Ik vraag me al lange tijd af of ik ook praatknoppen voor mijn honden, Ghost en Kaya, zou aanschaffen. Aan de ene kant vind ik het niet nodig, want ze kunnen mij heel goed met lichaamstaal duidelijk maken wat ze graag willen. Aan de andere kant ben ik wel heel benieuwd of ze het concept kunnen begrijpen. Kunnen ze leren bewust en met opzet een combinatie van twee of meer knoppen gebruiken om hun wensen in woorden om te zetten?
Zoals je in mijn vorige artikel hebt kunnen lezen, is Ghost pas geopereerd aan zijn knie. Hij is erg actief en vindt het moeilijk om lang rust te moeten houden. Om hem te helpen rust te houden, bedenk ik allerlei dingen die hij liggend kan doen. Ik wil hem iets te doen geven zonder dat hij zijn knie belast. Dit is de perfecte mogelijkheid om die dog buttons eens uit te proberen!
Ik wil echter wel zeker weten dat mijn honden ook echt begrijpen wat ze ‘zeggen’ wanneer ze de knoppen indrukken, dus dan komt vanzelf de vraag: hoe kun je een hond deze praatknoppen aanleren op een juiste manier? Laten we hier eens in duiken.
Inhoudsopgave
Wat zijn hondenpraatknoppen?
Praatknoppen, ook wel dog buttons of pet buttons genoemd, zijn knoppen die door een dier – meestal een hond – bediend kunnen worden om ons met woorden duidelijk te maken wat ze willen of ervaren.
Op iedere knop zit een opnamefunctie waarmee je een woord of woordcombinatie kan opnemen. Wanneer het dier op de knop drukt, speelt de knop de opname af.
Wanneer praatknoppen op een goede manier aangeleerd zijn aan een hond, zou hij met behulp van één of enkele knoppen heel precies zijn wensen kunnen aangeven.
Vaak komen deze knoppen in sets van 4 en komen ze inclusief stickervel om ze te markeren. Ook zit er vaak een grondplaat in het pakket, met gaten waar je de praatknoppen in kan zetten. Een grondplaat is belangrijk, vooral wanneer je van plan bent om je collectie uit te breiden, zoals je verderop in dit artikel kunt lezen. Je kunt er echter ook zelf één maken.
Voor het aanleren van praatknoppen aan je hond begin je eerst met één knop, maar het is handig om een set van 4 aan te schaffen om je hond opties te geven.
Kaya beveelt dog buttons aan!
Op Bol vind je tientallen verschillende sets met praatknoppen voor honden. Voor ieder wat wils!
Hoe kies je wat de praatknoppen zeggen?
Voordat we beginnen met aanleren, zullen we moeten bepalen wat je precies wil dat iedere knop betekent. Daarover heb ik heel lang na moeten denken, en ik raad jou aan om ook woorden te kiezen waar je goed over hebt nagedacht.
Als we willen dat de hond begrijpt wat welke betekenis een knop heeft, zullen we die heel zorgvuldig moeten aanleren. Het moet voor de hond heel duidelijk zijn wat, per knop, het gevolg is van het indrukken daarvan.
Het aanleren van de link tussen actie en gevolg werkt het beste als de betekenis van de knop (het woord dat je gebruikt) aan deze voorwaarden voldoet:
- Woorden met een bestaande betekenis
- Dingen die de hond nu al aan je aan je vraagt
- Wensen die je altijd kan inwilligen
- Vaak herhalen
- Waardevol voor de hond
1 – Woorden met een bestaande betekenis
Het is niet handig om een knop met een woord aan te leren dat de hond niet kent. Hij snapt dan en het woord, en de link met de knop daarvan niet.
Om de hond te leren dat een knop betekenis heeft, is het dus beter om woorden te kiezen waar de hond de betekenis al van kent. Mijn honden weten bijvoorbeeld wat “zit” betekent, en “wandelen” en nog heel veel meer woorden en woordcombinaties.
Het is belangrijk om woorden te kiezen waarvan de hond de betekenis al goed kent.
2 – Dingen die de hond nu al aan je vraagt
De meest effectieve manier om een hond iets aan te leren is om iets te gebruiken dat je hond vanzelf al aan je vraagt. Het moet dus iets zijn, waar hij jou voor nodig heeft.
Mijn honden vragen bijvoorbeeld vaak om te gaan wandelen. “Wandelen” zou dus een goede keuze kunnen zijn voor een button. Spelen is ook iets wat ze graag doen en regelmatig proberen af te dwingen. Ook vragen ze regelmatig om eten of snacks.
3 – Wensen die je altijd kan inwilligen
Om een hond de link tussen een knop en het drukken daarop goed aan te leren, is consistentie van jouw kant heel belangrijk. Je mag een druk op een knop dus nooit negeren en dit moet altijd hetzelfde resultaat hebben.
Als je hond op de knop “Wandelen” drukt, zul je dus met hem moeten gaan wandelen, ook als hij dat 20 keer achter elkaar doet doet. Als je een knop met “spelen” hebt, moet je dus iedere keer even met je hond spelen wanneer hij erop drukt.
Je snapt dat woorden die eten of snacks betekenen dus niet zo handig zijn, want je hond heeft heel snel door dat hij dan eigen baas is over zijn voer!
Uiteindelijk, wanneer je hond het kunstje goed doorheeft, kun je hem wel praatknoppen aanleren met verzoeken (want dat zijn de woorden eigenlijk) die je niet altijd inwilligt. Wanneer je hond dan bijvoorbeeld voor de derde keer “Snoepje” indrukt kun je rustig een keer “nee” zeggen en weer doorgaan met waar je mee bezig was. Maar nu zijn we de hond praatknoppen aan het aanleren en is het nog te vroeg om zijn wensen (die hij met knoppen uitdrukt) te negeren.
4 – Vaak herhalen
Herhaling, herhaling, herhaling! Door steeds weer hetzelfde resultaat aan de druk op een bepaalde knop te geven, en dat vaak te herhalen, kun je je hond snel praatknoppen aanleren.
Om te beginnen is het dus handig om iets te kiezen dat vaak herhaald kan worden. “Spelen”, bijvoorbeeld. “Strand” zou in ons geval niet zo handig zijn, aangezien wij ver moeten rijden voordat we bij een strand zijn.
5 – Waardevol voor de hond
Last but certainly not least: het woord moet van grote waarde zijn voor de hond. Hij kent dus niet alleen het woord, maar het betekent ook iets belangrijks voor hem. Dit is belangrijk als je wil dat een hond het drukken op de knop vaak herhaalt zodat je de betekenis goed kan aanleren.
“Spelen” is iets wat veel honden heel graag doen samen met hun eigenaar, net als “wandelen”. Dat zouden dus goede opties kunnen zijn om mee te beginnen.
Dit zijn de voorwaarden van een goed woord
Samengevat zijn dit de voorwaarden voor het bepalen welke betekenis/ woord een knop in de aanleerfase krijgt:
- De hond kent het woord al
- Het woord is iets waar de hond vanzelf al om vraagt
- Het woord is een wens die jij altijd bereid bent in te willigen (voorlopig)
- Het resultaat is iets dat vaak herhaald kan worden
- Het woord heeft grote waarde voor de hond
Aanvullende voorwaarden
Voor mij geldt op dit moment nog een extra beperking, want Ghost moet voorlopig rust houden. Het woord moet dus ook nog iets zijn dat hij op zijn ligplaats kan doen. “Wandelen” wordt dus niet mijn eerste keuze.
Ik heb gekozen om te beginnen met het woord “spelen”, omdat dat iets is dat we ook regelmatig doen terwijl Ghost gewoon op zijn plaats ligt. Daarnaast:
-
kennen mijn honden het woord al
-
is het iets waar ze vaak zelf om vragen
-
is het iets wat ik altijd bereid ben om te doen
-
is het iets wat ik vaak achter elkaar kan herhalen
-
is het van grote waarde voor ze
Kaya speelt niet liggend, maar dat maakt in dit geval niet uit, want zij is niet geblesseerd. Ik kan dit woord dus voor beide honden gebruiken.
Ook het woord “buiten” voldoet aan alle voorwaarden. Ghost wil vaak naar buiten om lekker in de tuin te liggen, en natuurlijk om zijn behoefte te doen, dus ik zou ook het woord “buiten” kunnen kiezen.
Stappenplan voor het aanleren van praatknoppen aan je hond
De eerste stap van het aanleren van praatknoppen aan je hond is het kiezen van een woord. Dat hebben we hierboven gedaan, dus nu is het tijd om de knop te gaan aanleren. Dit zijn de stappen die we gaan volgen:
- Stap 1: Aanleren drukknop
- Stap 2: Voorbereiden drukknop
- Stap 3: Plek uitzoeken om te trainen
- Stap 4: Link leggen
- Stap 5: Aankijken voor reageert
- Stap 6: Praatknoppen verplaatsen naar vaste plek (als nodig)
Dit zijn de stappen die je kan volgen voor het aanleren van de allereerste praatknop aan je hond. Nu hij echter weet wat de bedoeling is, kunnen we het toevoegen van nieuwe knoppen op een andere manier doen.
- Stap 7: Toevoegen nieuwe knop
Laten we beginnen!
Stap 1: Aanleren drukknop
De hond kan de knop zowel met zijn snuit als met zijn poten indrukken. Dat moet hij wel eerst aanleren. Weet je niet hoe? Kijk dan even naar het filmpje.
Kan je hond al op knoppen drukken, net als Ghost en Kaya? Dan kun je deze stap overslaan.
Je gebruikt in de aanleerfase geen geluid en laat de knop “uit”. Het gaat er in deze stap om dat de hond snapt dat hij de knop in kan drukken om een resultaat te krijgen.
In de volgende stap gaan we de praatknop voorbereiden en er een geluidje aan geven.
Stap 2: Voorbereiden drukknop
Voordat we beginnen met aanleren van praatknoppen aan je hond, hebben we nog wat voorbereidend werk te doen. We moet namelijk ons gekozen woord inspreken, een bijbehorende sticker plakken en een vaste plek voor de knop op het grondbord kiezen.
Woord inspreken
Eerst gaan we het woord of woordcombinatie inspreken op de knop. Zorg ervoor dat je goed verstaanbaar bent en er geen achtergrondlawaai is. Luister het zelf eerst terug om te testen. Steek de praatknop in een daarvoor bestemd gat in het stuk foam dat meestal meegeleverd wordt. Als je dat niet hebt, dan is het handig om zelf een grondbord te maken waarop je de buttons kan vastzetten. Dat kan bijvoorbeeld met klittenband.
Sticker plakken
De meeste sets dog buttons worden inclusief stickers geleverd. Kies een sticker uit die het beste bij het woord op de knop past. De stickers zijn voor ons als eigenaren / begeleiders om te onthouden welke knop wat betekent.
Plek van de praatknop bepalen
Onze honden onthouden geen stickers, maar de locatie van de knop op het grondbord. Zorg er dus voor dat iedere knop een eigen plek op dat bord heeft en wijk daar niet vanaf. In de meeste sets heeft iedere knop een andere kleur. Voor je hond is dat echter niet zo belangrijk, want die ziet maar weinig kleur.
Bovendien bestaan de meeste sets uit enkele knoppen en kun je de sets uitbreiden door er meerdere te kopen en de grondplaten aan elkaar te klikken. Dat is hartstikke leuk, want je kan je hond op die manier dus heel veel woorden en woordcombinaties leren. Maar dat betekent ook dat in iedere set dezelfde knoppen met dezelfde kleuren zitten. Het is dus echt de locatie van de knop op het grondbord die het belangrijkst is voor de hond.
Vaste plek van het grondbord bepalen
Niet alleen hebben de praatknoppen een vaste plek in het grondbord, maar het is handig om ook je grondbord een vaste plek in huis te geven. Het beste is om een plek te zoeken in een ruimte waar je hond en jijzelf veel tijd doorbrengen, bijvoorbeeld in de huiskamer. Het fijnste voor de hond is een plek waar hij goed bij kan en zelf ruimte heeft om er omheen te lopen. Op die manier kan hij overal nog steeds goed bij wanneer je meerdere grondplaten nodig hebt.
Wanneer je daar de ruimte niet voor hebt, zoals ik, is het in ieder geval fijn wanneer de hond zich niet in rare bochten hoeft te manoeuvreren om bij de dog buttons te kunnen.
Zelf heb ik een plek naast de gangdeur en buiten de looproute in de huiskamer gekozen.
Stap 3: Plek uitzoeken om te trainen
Om te beginnen zal de grondplaat misschien nog niet op zijn vaste plek liggen. Ghost moet de knop al liggend op zijn slaapmat aanleren tot hij weer meer mag gaan lopen van de dierenarts.
Om te zorgen dat hij ook rustig blijft liggen wanneer ik met Kaya train, doe ik dat buiten in de tuin.
Voor jouw hond kan het misschien ook fijn zijn om het eerste begin te oefenen op een andere plek dan waar de grondplaat uiteindelijk komt te liggen. Uiteindelijk gaan we die langzaam maar zeker naar zijn vaste plek verplaatsen.
Het aanleren van praatknoppen aan je hond zal het beste werken wanneer je ervoor kan zorgen dat de beoogde reactie (het resultaat) direct na het indrukken van de knop kan volgen. Wanneer je dus een knop voor “naar buiten” wil aanleren, kun je het beste de knop in de buurt van de deur aanleren. Op die manier is de reactie direct en leert de hond het verband sneller.
Stap 4: Link leggen
Wanneer de voorbereiding gedaan is, is het eindelijk tijd om aan de slag te gaan! De hond mag nu op de knop drukken. Hij zal eerst nog geen samenhang zien tussen zijn actie en jouw gedrag (het effect van zijn druk op de knop), dus zorg dat je het een paar keer herhaalt.
Wij mensen hebben de neiging te snel te willen wanneer we onze dieren iets aanleren. Om iets nieuws goed aan te leren, of het nu een praatknop of zitten is, is herhaling essentieel. Wanneer je hond op dag 1 de link al legt tussen actie en effect, doe je dezelfde oefening de volgende dag nog eens dunnetjes over.
Stap 5: Aankijken
Net als wij, maken honden ook weleens een foutje. Wanneer hij meerdere knoppen heeft om uit te kiezen, is het niet ondenkbaar dat hij weleens een andere knop indrukt dan hij eigenlijk bedoelde. Hij krijgt dan iets van ons waar hij eigenlijk niet om wilde vragen.
Dat is de reden dat ik wil dat mijn honden mij bevestiging geven dat ze de juiste knop ingedrukt hebben. De manier waarop ze dat gaan doen, is mij aankijken.
Wat is de reden waarom ik aankijken kies?
Omdat ze dat van nature al doen als ze me iets vragen. Jouw hond doet dat waarschijnlijk ook. Als hij iets wil, probeert hij je aandacht te trekken en kijkt je aan. In principe volgen we dit proces, en leren hem dat de manier van aandacht trekken een druk op een knop is.
Stap 6: Praatknoppen verplaatsen naar vaste plek
Als je in de eerdere stappen de grondplaat al direct op zijn uiteindelijke plek had gelegd, kun je deze stap overslaan.
Als je dat niet had gedaan, zoals ik, is het nu tijd om de knoppen te gaan verplaatsen. Dit kan ineens, door de grondplaat met knop direct op de nieuwe plek te leggen. Voor sommige honden zal het echter makkelijker zijn om de knoppen geleidelijk aan te verplaatsen, zeker als de plek van het aanleren ver van de uiteindelijke vaste plek ligt.
Per hond is de afstand die je de knop per keer kan verplaatsen anders zijn. Laat de hond eerst de knop op de “oefenplek” indrukken en zorg voor het resultaat. Daarna kun je experimenteren met de afstand die je de knop verplaatst, tot die uiteindelijk op zijn vaste plek ligt.
Gefeliciteerd! Jij en je hond hebben alle stappen doorlopen en heeft hij zijn eerste praatknop aangeleerd! Nu is het tijd voor de tweede.
Stap 7: Nieuwe knop toevoegen
Ook over de tweede knop moet goed negedacht worden. Die moet weer aan dezelfde voorwaarden voldoen als de eerste. Hier is nogmaals het rijtje voorwaarden:
- De hond kent het woord al
- Het woord is iets waar de hond vanzelf al om vraagt
- Het woord is een wens die jij altijd bereid bent in te willigen (voorlopig)
- Het resultaat is iets dat vaak herhaald kan worden
- Het woord heeft grote waarde voor de hond
Ik wil hier nog een zesde voorwaarde aan toevoegen, namelijk:
- Het woord moet een duidelijk merkbaar ander effect hebben dan de eerste
Je wil namelijk ook dat de hond onderscheid gaat maken tussen de verschillende knoppen. Wat hij nu dus moet leren is niet alleen de betekenis van de tweede knop, maar ook dat iedere knop een andere betekenis heeft. Het is niet de bedoeling dat hij de eerste de beste knop die hij tegenkomt in gaat drukken als hij iets wil, want dat is het doel niet.
Tegenstellingen
Sommige trainers raden het aanleren van knoppen in tegengestelde paren aan. Als je eerste knop “spelen” is, zoals bij mij, zou de tweede knop “slapen” of iets dergelijks moeten zijn. “Slapen” voldoet echter niet aan de andere voorwaarden. Het is bijvoorbeeld meestal niet iets waar mijn honden om vragen, en het vaak achter elkaar herhalen is ook erg lastig.
Misschien is het later, wanneer de hond geleerd heeft dat iedere knop iets anders betekent en hij zelf de betekenissen probeert uit te vogelen, wel mogelijk om dat soort woorden op een knop te zetten. Voor nu kies ik echter als tweede woord “kriebelen”. Dat voldoet aan alle voorwaarden.
Voorbeeldfilmpjes eerste training
Van beide honden heb ik de eerste kennismaking met de dog buttons gefilmd. Hieronder kun je zien hoe onze eerste training verliep.
Ghost
Kaya
Je ziet dat ik de oefening maar een paar keer herhaal. Dat is genoeg om mee te beginnen. Voor Kaya was het zelfs al genoeg om de link te leggen tussen actie en effect. Op dat moment is het belangrijk om niet teveel te willen en te voorkomen dat de hond in verwarring raakt, dus stop ik direct.
Ook merk je misschien dat ik geen commando gebruik om de honden zover te krijgen dat ze op de knop drukken. Ik wil ten slotte dat ze op eigen initiatief gaan aangeven wat ze willen, en niet dat het een opdracht wordt die uitgevoerd moet worden. Ze hoeven niet te drukken, maar dat betekent dat ik ook niet met ze ga spelen.
Voorbeeldfilmpjes tweede training
Op dag 2 van het aanleren van praatknoppen bij een hond deed ik eigenlijk hetzelfde, maar de honden wisten nu dat ik iets zou doen als zij op de knop drukten. Bekijk de filmpjes van dag 2 maar eens.
Ghost
Kaya
Je ziet duidelijk dat Ghost wel begrepen heeft dat hij iets met de knop moet, en probeert of alleen kijken en daarna alleen aanraken ook effect hebben. Wanneer dat niet zo blijkt te zijn, drukt hij er toch maar eens op. Zijn initiatief wordt direct beloond door met hem te spelen. Ik sluit voor hem ook weer direct de training af.
Kaya heeft onthouden dat ze op de knop moet drukken, maar in de opwinding van haar eerste succes weet ze even niet meer wat ze moet doen. Ze probeert mij met haar poot in te drukken, maar herinnert zich snel weer dat ze dat op de knop moet doen. Daarna gaat het wel weer een paar keer goed en sluit ik af voordat ze weer in de war kan raken.
Vandaag is dag 3. Ben je benieuwd hoe onze training verloopt? Je kan het precies volgen op ons YouTube kanaal.
Conclusie
Je merkt waarschijnlijk wel dat bij het aanleren van praatknoppen aan je hond meer komt kijken dan je in eerste instantie verwacht had. Dat was voor mij in ieder geval wel zo. Al vanaf het moment dat ik ze bestelde, was ik aan het nadenken over hoe ik dit ging aanpakken en waarom op die manier en juist niet op een andere.
De werkwijze in dit artikel lijkt mij een goede, maar dat betekent niet dat andere methoden niet, of niet goed, werken. Heb jij het aanleren van praatknoppen bij jouw hond op een andere manier gedaan? Heeft dat goed gewerkt? Als je het opnieuw zou moeten doen, zou je het dan anders doen? Laat het weten in een reactie!
Laat jouw hond ook praten!
Ghost en Kaya gebruiken praatknoppen in kleuren die voor honden goed te onderscheiden zijn, namelijk blauw, wit en geel.
Wil je dezelfde praatknoppen als Ghost en Kaya? Klik dan op de knop hieronder.
Hallo, ik heb een knop gekocht om onze witte herders aan te leren op vraag buiten te kunnen gaan.
Ik ben al een week aan het oefenen maar ze snappen nog steeds de link niet. De knop staat aan de deur. Als ze erop drukken zegt mijn stem enkel ‘buiten’. Wat kan ik doen om het hen zelf het initiatief te laten nemen ? Ik heb de indruk dat de jongste zelfs minder vraagt om buiten te gaan.. Wat niet de bedoeling natuurlijk. Hopelijk breng je een oplossing. Alvast bedankt. Martine
Hallo Martine,
Bedankt voor je vraag.
Hou je oefensessies met je honden, waarin je ze een aantal keren achter elkaar op de knop laat drukken en dan direct de deur voor ze opent? Een hond leert het snelst als de beloning (het gevolg) binnen een seconde volgt op zijn actie. Dat lukt misschien niet altijd, maar het is wel belangrijk dat de beloning (in dit geval het openen van de deur) zo snel mogelijk volgt. Herhaling is ook belangrijk, maar niet te vaak achter elkaar. Een keer of vijf, en altijd eindigen met een succes.
Wat ook belangrijk is, is dat actie en beloning elkaar ALTIJD opvolgen, vooral in de aanleerfase. Het is heel goed dat je de knop bij de deur hebt liggen. Je kan dan snel belonen, maar ook zorgen dat de de hond ALTIJD eerst op de knop drukt (help hem een handje als hij vergeet wat hij moet doen) voordat de deur open gaat, en de deur ook ALTIJD open gaat zodra hij gedrukt heeft. Je hoeft er niet altijd een oefensessie van te maken, want die kun je beter niet vaker dan 1 of 2 keer per dag doen, maar hou het voorlopig wel consistent. Eerst drukken, dan beloning, iedere keer als de hond naar buiten gaat.
Ik spreek in enkelvoud, want om bovenstaande te kunnen doen, moet je beide honden apart nemen. Alleen dan krijg je ALTIJD actie en dan beloning, en legt je hond de link sneller. Als ze naar buiten gaan, moet je dus (in ieder geval tot de bedoeling van de knop voor beide honden duidelijk is) eerst de ene hond laten drukken en alleen voor hem de deur open doen, en daarna hetzelfde voor de andere hond.
Tijdens de eerste oefensessies sta jij bij de knop, zodat jij de hond kan begeleiden en direct kan belonen. Dit doe je tot voor de hond duidelijk is dat drukken op de knop naar buiten gaan betekent.
Maar nu komt het moeilijkste, namelijk de hond leren dat HIJ JOU een commando mag geven (BUITEN is eigenlijk een commando of vraag van hem aan jou). Dat kan pas als de link tussen actie en reactie heel duidelijk is. Drukken = deur open. Drukken = deur open. Altijd.
De volgende stap is dat je iets verder bij de knop vandaan gaat staan en doet of je met iets anders bezig bent. Je kijkt niet in de richting van de hond of de knop, maar staat met je lichaam op je mobiel te kijken, of iets dergelijks. Je zorgt wel dat de hond dichtbij is, doe hem eventueel de riem om en doe je jas en schoenen aan alsof je met hem naar buiten gaat, maar je “vergeet” om de deur open te doen. Geef hem een seconde of 10 de tijd om na te denken. Drukt hij niet zelf op de knop, wijs de knop dan aan en zorg dat hij wel op de knop drukt. Ga dan direct met hem naar buiten.
Herhaal dat iedere keer als je denkt dat hij naar buiten wil of moet.
Wanneer de hond dat stukje doorheeft, kun je steeds iets verder bij de knop vandaan gaan staan of zitten. Ook kun je bijvoorbeeld de riem en/of je jas pakken om hem het idee te geven dat je met hem naar buiten gaat, maar die ergens bij de deur neerleggen en “vergeten”, tot je hond op de knop drukt.
Ik hoop dat je verder kunt met deze informatie, maar als je meer vragen hebt, hoor ik dat natuurlijk graag en zal mijn best doen om met je mee te denken.
Succes en veel plezier met oefenen!